Rewolucja technologiczna sprzyja starzeniu się

Technologia pomaga poprawić doświadczenia osób starszych i ich opiekunów.

Wyobraź sobie, że twój słaby ojciec zakłada gogle do oglądania rzeczywistości wirtualnej, aby „uczestniczyć” w ceremonii ukończenia szkoły przez swojego wnuka i poczuć się tak, jakby naprawdę tam był. Albo twoja mama, zapominając o swoim lekarstwie, połyka mały czujnik zamknięty w lekarstwie, który przekaże do jej smartfona czas, w którym wzięła pigułkę.

Technologia pomaga seniorom pozostać w domu

Być może twoja teściowa ma demencję, przez co jest niespokojna. Trzymany przez nią mały robot, który zachowuje się jak kot i mruczy, natychmiast ją uspokaja. Boisz się, że może się oddalić z domu i trudno będzie ją znaleźć? Twój telefon może Cię ostrzec, jeśli to zrobi.

Niezależnie od tego, czy jest już w użyciu, czy wciąż jest testowana, technologia starzenia się w miejscu (ageing-in-place) poprawia doświadczenie starzenia się seniorów i ich opiekunów. Dzięki sztucznej inteligencji urządzenia mogą reagować jak ludzie po ocenie sytuacji i poznaniu czyichś nawyków. Gadżety mogą zbierać i analizować dane dotyczące zdrowia, podczas gdy mini-maszyny medyczne monitorują stany przewlekłe i dostosowują leczenie.

„Technologia zmienia reguły gry, poprawiając niezależność, zaangażowanie i zdrowie osób starszych oraz zmniejszając ich izolację społeczną” – twierdzą naukowcy z Centrum Technologii i Starzenia się na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Technologie, o których dzisiaj nawet nie myślimy, pojawią się na rynku w ciągu najbliższych kilku lat i pójdą w ślady smartfonów, które bardzo szybko zyskały ogromną popularność w życiu ludzi. Urządzenia stają się coraz mniejsze, a aplikacje na smartfony i tablety są coraz bardziej dostępne. Ponadto aplikacje i technologie dla seniorów i opiekunów stają się coraz szybsze, tańsze i łatwiejsze w użyciu.

 Wirtualna rzeczywistość oferuje realne korzyści

Chociaż zaczęło się od gier dla nastolatków, rzeczywistość wirtualna (VR-Virtual Reality) dojrzewa, stając się coraz częściej technologią dla osób starszych. Choć VR dla seniorów jest jeszcze w powijakach, zyskuje fanów wśród lekarzy, personelu opieki długoterminowej, badaczy, fizjoterapeutów i członków rodzin.

Oto jak to działa : Senior zakłada specjalne gogle VR, które pokazują panoramiczne obrazy wykonane kamerą wideo 360 stopni. Użytkownik zostaje przeniesiony do multi-sensorycznego, trójwymiarowego świata, w którym jest całkowicie zanurzony w miejscu lub doświadczeniu, co sprawia, że ​​czuje się tak, jakby rzeczywiście tam był. Tym światem może być jego dzielnica z dzieciństwa, plaża, spotkanie rodzinne lub ślub wnuka w czasie rzeczywistym.

W przypadku osób starszych, które mają problemy z poruszaniem się, wirtualna rzeczywistość może pomóc przełamać codzienną monotonię i samotność, pozwalając seniorom „podróżować” — nurkować po niebie lub pływać z wielorybami — bez wychodzenia z domu.

Ale wirtualna rzeczywistość oferuje więcej niż tylko dobrą zabawę. Prowadzone są badania, jak używać jej do niwelowania bólu, lęku, stresu i izolacji społecznej oraz poprawy nastroju. W Stanach Zjednoczonych lekarze zaczynają wykorzystywać VR do badania funkcji mózgu w procesie starzenia. Ich celem jest poprawa jakości życia osób starszych oraz podniesienie poziomu opieki nad seniorami.

Badania pokazują, że wirtualna rzeczywistość może wpłynąć na uśmierzenie bólu o 25%. Niektóre placówki opieki długoterminowej w USA korzystają  już  z VR. Dyrektor jednej z nich ma zaprogramowany tablet, który prowadzi widzów przez wybrany scenariusz. Może to być interaktywna wycieczka po Wielkim Kanionie lub oglądanie gwiazd nocą na Alasce. „Pięć minut po tym, jak wypróbowali VR, są pozytywnie pobudzeni” – mówi. „To zmienia nastrój. Śmieją się, uśmiechają i są zaangażowani”. Firma Rendever, która stworzyła wirtualną wycieczkę po Wielkim Kanionie, ma swoje produkty w ponad 30 obiektach dla seniorów; do końca roku będzie ich kilkaset.

 Roboty społecznościowe zyskują na popularności

W coraz większej liczbie gospodarstw domowych w USA Alexa, sterowany głosem osobisty asystent z obsługą sztucznej inteligencji, stał się członkiem rodziny. Alexa może recytować wyniki sportowe, odtwarzać zamówione piosenki lub umawiać wizyty lekarskie. 

Robot do opieki nad osobami starszymi ELLI Q przeznaczony na potrzeby domowe jest testowany z udziałem seniorów w San Francisco. Robot jest podłączony do tabletu i sugeruje działania, takie jak: „Chcesz zagrać w brydża?” (jeśli powiesz „tak”, uruchomi się gra internetowa) lub „Co powiesz na spacer?” po dłuższym siedzeniu przed telewizorem. Robot przypomni o zażyciu lekarstwa; odczytuje również mowę ciała.

Zrobotyzowane zwierzaki coraz częściej krążą po domach i obiektach dla seniorów. W Front Porch , organizacji non-profit, która zarządza osiedlami dla seniorów, rezydenci wchodzą w interakcję z Paro, robotyczną foką oraz psem i kotem. Pies wygląda jak golden retriever. Kiedy mówisz patrzy w twoją stronę; pogłaszcz go po grzbiecie, a poczujesz „bicie serca”.

Robotykę można wykorzystać także w inny sposób. Na przykład zrobotyzowane egzoszkielety są dla tych, którzy potrzebują pomocy w poruszaniu się po udarze lub mają problemy z chodzeniem. Mobilna maszyna do noszenia, napędzana silnikami elektrycznymi i innymi technologiami, umożliwia poruszanie kończynami człowieka. Zasilany baterią egzoszkielet ma silniki w stawach, dzięki czemu osoby z urazami rdzenia kręgowego mogą chodzić, obracać się i wchodzić po schodach. Takie urządzenia wspierają terapie pacjentów w ośrodkach Origin w Otwocku i w Krakowie.

 Technologia poprawiająca zdrowie

Technologia medyczna pozwala użytkownikom uzyskać pomoc w nagłych wypadkach dzięki mobilnym systemom reagowania w nagłych wypadkach, podobnym do osobistych systemów ratownictwa medycznego; śledzić zdrowie i nawyki za pomocą urządzeń, które zbierają biometryczne dane dotyczące serca, układu oddechowego, snu i aktywności; i monitorować stany przewlekłe. Pozwala również pacjentom rozmawiać zdalnie z lekarzami w czasie rzeczywistym (znanym jako telemedycyna), uczestniczyć w wirtualnej rehabilitacji, przewidywać upadki i zarządzać lekami.

Wszystkie te technologie to dopiero początek, a wiele innych jest w przygotowaniu. Na przykład opracowywane są inteligentne soczewki kontaktowe do pomiaru poziomu glukozy we krwi z łez użytkownika w celu monitorowania cukrzycy. Maleńka antena wysyła dane do smartfona użytkownika, jeśli poziom glukozy jest zbyt wysoki lub zbyt niski. 

Rozwijane są też lżejsze i tańsze egzoszkielety, które wskazują problematyczne obszary ciała. Powiedzmy, że gdy twój tata się starzeje, pojawiają się u niego problemy z chodem. Kamera rejestruje jego ruchy i wykrywa jego słabości, a następnie algorytmy analizują zdjęcia, aby inżynier mógł stworzyć ortezę lub inną technologię wspomagającą.

Opracowano na podstawie www.kiplinger.com